Görülmeyen Gazete

Gazete okumak biz görenler için, günlük yaşamın içinde, son derece sıradan bir olay. İstersek tuvalette, otobüste, yolda, parkta, evde her yerde gazetemizi elimize alıp, katlayıp rahatça okuyabiliriz. Yaşamın biz “görenlere” göre şekillendiği dünyada, itiraf etmeli ki çoğumuz, “Görmeyenlerin bir gazetesi var mı, onlar güncel aktüel olayları nasıl izliyorlar?” diye düşünmeyiz.

Geçen pazar sabahı televizyonda bir haber kanalında izlediğimiz programda bu soruların artık bir yanıtı olduğunu gördük, biraz heyecan, biraz buruklukla. İstanbul’da yerel olarak yayımlanan Kentim Gazetesi’nin desteğiyle çıkan gazetenin adı “Görülmeyen Gazete”. Braille Alfabesi’nde kabartma harflerle basılmış gazetede, klasik bir gazetede yer alan tüm haberler bulunuyor.

Televizyonda gazetenin İmtiyaz Sahibi Saime Oğuzhan ve muhabirlerinden Fatih Mehmet Moray inançla yürüttükleri projelerini anlatırken, Braille Alfabesi’nde bir yayın çıkartmanın zorluklarına değindiler. Görme engelliler için sayıları her geçen gün artan sesli dergilere karşın, ülkemizde ne yazık ki bu alfabeyle yazılmış yayınların çoğalmadığına, yeterli yayın olmaması nedeniyle öğrenilen bu dilin unutulma tehlikesine dikkat çektiler.

Özel kağıda, kabartma harfleriyle basılmış gazete, bizim elimize aldığımız gazeteden bir hayli farklıydı doğal olarak. Periyodu aylık, 70-80 sayfalık, ama kabartma harflerle basıldığı için kalın bir kitap görünümündeki gazete, yayımlanan iki sayısıyla görme engelliler arasında büyük ilgi uyandırmayı başarmış.

Abone sistemiyle dağıtılan gazetenin İzmir’den de aboneleri şimdiden oluşmuş. Gazetenin yetkililerinden Harun Oğuzhan, “Normal günlük bir gazetede ne varsa Görülmeyen Gazete’de de o var. Ekonomi, politika, çocuklar için köşe, bulmaca…” diyor. Oğuzhan, “İleride farklı illerde temsilcilikler açmak, abone sayımızı arttırmak ve daha çok görme engelliye hizmet götürmek en büyük hayalimiz. Ekibimizdeki herkes, kendi yağıyla kavuralarak çıkacak bu yayını elinden geldiğince sonuna kadar destekleme inancında ve isteğinde” diye ekliyor.

Görülmeyen gazete, Braille Alfabesi’nde basılmış yeterince yayın bulunmayan ülkemizde görme engellilerin okur yazarlığını arttırmak için büyük önem taşıyor kuşkusuz. Oysa Türkiye Sakatlar Derneği’nin web sitesinde yer alan “Japonya’da Görme Engelli Olmak” başlıklı bir çeviri yazıyı okuyunca, bu “büyük adımın” ne kadar da yetersiz olduğunu görüveriyorsunuz, içiniz burkularak.

Özürlüler İdaresi Başkanlığı’ndan Betül Yalçın’ın çevirisiyle yayımlanan makaleden öğreniyoruz ki, Japonya’da ülke genelinde 29 Braille yayın evi bulunuyor. (Türkiye’de ilköğretim ders kitaplarının ve romanların Braille Alfabesi’nde basıldığı matbaa sayısı iki). Normal kitap basımına göre daha pahallı olan Braille Alfabesi’yle basılmış kitapların görme engellilere maliyetini düşürmek için, devlet 1992’den bu yana yayıncıları destekliyor. Japon Sağlık ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 1991’den başlayarak görme engelliler için JB Braille gazetesini çıkartıyor.

Haberlerin dokunularak okunduğu Görülmeyen Gazete, klasik deyimle “çok önemli bir olaya parmak basarak”, Braille Alfabesi’ni gazete aracılığıyla görme engellilerin günlük hayatına soktu. Artık onların da kendi seslerini duyuracakları gerçek bir gazeteleri var.

Şimdilik sadece İstanbul’da ve 1000 adet basılabilen Görülmeyen Gazete’nin okurları, tahminimce bizlerden daha sadık okuyucu olacaklar.

Dilerim klasik gazetelerin tirajının yıllardır 3 milyonu aşamadığı ülkemizde, büyük okuma açlığı çeken görme engelliler, devletin de desteğiyle bu tirajı kısa sürede onbinlere çıkartırlar.