Ekonomi Gazetecileri Derneği’nin (EGD) bu yıl 12. kez düzenlediği Kartepe Ekonomi Zirvesi, 9 Nisan 2016 günü Kocaeli Green Park Otel’de gerçekleşti. Zirve, Türkiye’nin dört bir yanından medya kuruluşlarının ekonomi servisi sorumluları, yazar, editör ve muhabirlerini bir araya getirdi. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, ekonomi gazetecilerine “Dünyada ve Türkiye’de Ekonomik Görünüm” başlıklı bir sunum yaptı. Dünyadaki ve Türkiye’deki ekonomik göstergelere ilişkin görüşlerini paylaşan Hisarcıklıoğlu, “Turizmde, ekonomide başka sıkıntılar var yaşıyoruz. Ama ‘battık bittik’ söylemlerinin kimseye faydası yok. Kendi ayağımıza kurşun sıkıyoruz. Böyle dersek ekonomi kapanır, 78 milyona zararımız olur” diye konuştu.
“Zengin daha zengin, fakir daha fakir”
Tüm dünyada küresel bir kriz yaşandığını ve krizin gelişen ülkeleri daha çok etkilediğini anlatan Rifat Hisarıklıoğlu, “21. Asır’da ilk defa gelişmiş ülkelerin büyüme hızı Çin ve Hindistan hariç gelişen ülkelerin üstüne çıktı. Bu ilk defa oluyor. Bu aslında şunu gösteriyor. Zenginin daha fazla zengin, fakirin daha fakir olduğu fakirin zengine yaklaşmasını engelleyen bir tabloyu gösteriyor” dedi. Geçen yıl 2014’e göre finans sektöründe yüzde 10, tarımda yüzde 7,6, turizmde yüzde 4,6, eğitimde yüzde 5,4’lük büyüme yakalandığını söyleyen Hisarcıklıoğlu, Türkiye ortalamasının altında kalan sanayinin yüzde 3,8 büyüdüğünü aktardı. Büyümenin özel sektöre dayalı gerçekleştiğini belirten Rifat Hisarcıklıoğlu, istihdam verilerine bakıldığında hizmetler sektörünün rekor kırdığını dile getirdi. TOBB Başkanı, yaşanan artışta özel sektöre tanınan 5 puanlık indirimin bile sektörü kayıt altına aldığına dikkat çekti.
“Ayakta kalıyoruz, büyüyemiyoruz”
2014 – 2015 yıllarının karşılaştırıldığında cari açıkta bir iyileşmenin görüldüğünü, toplam cari açığın 44 milyar dolardan 32 milyar dolara düştüğünü anlatan Rifat Hisarcıklıoğlu, reel sektörün aldığı borcu yatırımlarda kullandığını, Türkiye’nin geleceğine yatırım yaptığını ve borçların ödenmesinde sıkıntı yaşanacağını düşünmediğini söyledi. “Şirketlerimizin iş yapma biçiminde iyileşme var” diyen Hisarcıklıoğlu sunumda Türkiye’de 2015’de kurulan her 100 yeni şirket karşısında kapanan şirket oranının yüzde 18 olduğunu, bu sayının 2014’de yüzde 24 olduğu bilgisini paylaştı.
Kamuoyunda, gazetelerde şirketlerin ömrüyle ilgili bazı rakamlar açıklandığını söyleyen Rifat Hisarcıklıoğlu, TOBB ile Gelir İdaresi Başkanlığı verilerini eşleştirerek bir çalışma yaptıklarını açıkladı. TOBB Başkanı, 90 yıllık Cumhuriyeti tarihinde 1 milyon 164 bin şirket kurulduğunu, bu rakamın anonim, komandit ve limited şirketi kapsadığını söyledi. Şirketlerin beş yıllık ayakta kalma oranının yüzde 67,5 iken 10 yılda yüzde 42,6, 20 yılda yüzde 35,8 olduğunu anlatan Hisarcıklıoğlu, bu oranların Anglosakson hukukuyla ekonomisini yöneten ülkelere göre çok yüksek bir rakam olduğunu belirtti, “Bu bize, şirketlerimiz ayakta kalmayı beceriyor. Ama en önemli sıkıntımız şirketlerimizi yaşatıyoruz da büyütmekte sıkıntılıyız. Bütün problemimiz bu, şirketlerimizi nasıl büyütebileceğiz bunu öğrenmeliyiz” dedi.
Zenginleşmenin anahtarı
Zenginleşmenin üç anahtarını “girişimcilik, inovasyon ve markalaşma” olarak açıklayan Rifat Hisarcıkıloğlu, özellikle kadın girişimciliğinde 2007 yılında attıkları tohumun tuttuğunu söyledi. Hisarcıklıoğlu, OECD ülkeleri arasında kadınların iş yaşamına girmede sondan üçüncü sırada olsa da, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre geçen yıl girişimci kadınların kurduğu şirket sayısında büyük bir artış olduğunu kaydetti. İnovasyon konusunda odaklanmaya ihtiyaç olduğunu dile getiren TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu, Dünyanın ortaklık ekonomisine doğru gittiğini, eski köye yeni adet getirenin kazandığını, inovasyon endeksinde 2014’te 54. sırada olan Türkiye’nin 2015’de dört puan gerileyerek 58. sıraya gerilediğini belirtti. Markalaşma, inovasyon işin olmazsa olmazı” diyen Hisarcıklıoğlu, 1 kilogramın ihracatın ortalama değerinin 1,6 dolar olduğunu, bu rakamın tasarım olunca 2,5 dolardan, markalı olunca 4,7 dolardan, patentli olunca 6 dolardan satıldığını söyledi.
Yerli Malı Belgesi artıyor
Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan değişiklikle “Yerli Malı Belgesi” alan tüm KOBİ ve büyük ölçekli firmalara kamu ihalelerinde yüzde 15’e kadar fiyat avantajı getirildiğini anımsatan Hisarcıklıoğlu, TOBB’un son dönem etkinliklerinden birinin de Yerli Malı Belgesi vermek olduğunu anlattı. “Bu destekle birlikte kamunun satın aldığı yerli malların oranı son 6 ayda yüzde 10’dan yüzde 30’a çıktı” diyen Hisarcıklıoğlu, 71 ilde 4 bin 736 firmaya bu belgeyi verdiklerini, bu sayının mutlaka artması gerektiğini dile getirdi.
CERN yeni bir pazar
Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’ne (CERN) hizmet ve mal alım ihalelerinde Türk firmalarının da teklif vermesi için TOBB’un irtibat ofisini açtığını da anlatan Rifat Hisarcıklıoğlu, söz konusu pazarın 879 milyon dolarlık büyük bir pazar olduğunu söyledi. Türkiye’nin bugüne kadar dört ihale kazandığını, Ankara’da OSTİM’den bir şirketin CERN’den ilk siparişi alabildiğini de anımsatan Hisarcıklıoğlu, “Türk firmalarının CERN mal ve hizmet alım ihalelerine girmelerini kolaylaştırıyoruz. Ekim 2015’te CERN yöneticileriyle Ankara’da bilgilendirme toplantısı yaptık. 14 Nisan’da ikinci toplantıyı yapacağız. 879 milyon dolarlık iki dev projenin tanıtımını yapacağız” dedi.
Yüksek teknolojili üretim
“Türkiye’nin kişi başına düşen milli gelirini 25 bin dolara çıkartabilmek için yeni birşeyler yapmak gerek” diyen Rifat Hisarcıklıoğlu, düşük ve orta teknolojiden ileri teknolojiye geçilmesi gerektiğini söyledi. TOBB Başkanı, 2015’de ihracat içinde ileri teknoloji ürünlerin payının sadece yüzde 5 olduğunu anımsattı. Sanayi devlerinin bile teknoloji üretemediğinin altını çizen Hisarcıklıoğlu, “İstanbul Sanayi Odası’nın açıkladığı ISO-500 listesi içinde yüksek teknoloji üreten şirket sayımız sadece 12” diye konuştu. Dünyanın biyoteknoloji, nano teknoloji ve bilgi iletişim teknolojilerine yoğunlaştığını söyleyen Rifat Hisarcıklıoğlu, KOBİ’lerin şirket olarak ayakta kalabilmeyi öğrendiğini ancak büyüyemediğini, büyümek içinse dijitalleşmesinin şart olduğunu söyledi. Hisarcıklıoğlu, “Türkiye’de e-ticaret kanallarını kullanan şirketlerin oranı OECD ortalamasının çok gerisinde” diyekonuştu.
Tehlikeli meslekler Haziran’a dikkat
“Tehlikeli ve çok tehlikeli işler” sınıfına giren işlerde çalışanların Mesleki Yeterlilik Belgesi yoksa Haziran ayından itibaren çalışamayacaklarına dikkat çeken Rifat Hisarcıklıoğlu, Ankara’da 81 ile hizmet veren “Mesleki Yeterlilik ve Belgelendirme Merkezilerini” (MEYBEM) kurduklarını anlattı. Mecidiyeköy’deki asansör kazasından sonra TOBB olarak harekete geçtiklerini söyleyen Hisarcıklıoğlu, “Ben her işi yaparım” devrinin bittiğini, denetimler başladığında çalışanın sigortasına değil mesleki sertifikasına bakılacağını belirtti. TOBB Başkanı, “Bu belgesi olanlar nitelikli eleman olarak yurt dışında da iş bulabilecek. Pasaporttan daha önemli. En büyük pasaport bu” diye konuştu.
Fotoğraflar: Hüseyin Erciyas
Category: Köşe yazıları